شامپوهای اولیه نقش تمیز کردن مو و پوست سر را بر عهده داشتند ولی امروزه انتظارات مصرف کننده از یک شامپو بالاتر رفته است که مهمترین موارد آن به شرح ذیل است:
- پاک سازی پوست سر و ساقه مو ها از آلودگی ها و سبوم ترشح شده از پوست سر.
- پاک سازی پوست سر و ساقه مو ها از محصولاتی مثل ژل مو، اسپری های حالت دهنده، ماسک های سلیکونی و …
- فراهم کردن کف کافی برای بالا بردن قدرت شویندگی و بالابردن رضایت مندی مصرف کننده.
- حالت دهی مناسب به مو، به گونه ای که پس از شست و شو و حتی خشک کردن، مو ها به راحتی قابل شانه کردن باشند.
- ایفا کردن نقش درمانی با اضافه کردن موادی مثل مواد ضد شوره، مواد ضد ریزش مو، مواد ضد قارچ و ضد میکروب و …
- غیر سمی بودن و حساسیت زا نبودن برای انواع پوست ها و موها
- عدم آسیب رسانی به قرنیه و عدسی چشم در صورت ورود به چشم
شامپوها را می توان به روشهای مختلفی تقسیم بندی نمود:
رایج ترین روش رده بندی شامپوها، تفکیک آنها بر اساس انواع سه گانه مو (خشک، معمولی و چرب) می باشد. این رده بندی بر اساس میزان چربی پوست است که از غدد سبابه ترشح شده و تارهای مو را آغشته می سازند.
این انواع سه گانه، الزامات و نیازهای متفاوتی را از نظر میزان نرم کنندگی مطرح می سازند.
پوست سر افرادی که مویی چرب دارند مقادیر انبوهی چربی ترشح می کند که اندک زمانی پس از شست و شوی مو بر سطح تارهای مو انباشته شده و احساس ناخوشایند چرب و کثیف بودن مو را در ذهن شخص ایجاد می نماید. چنانچه اجزای نرم کننده موجود در فرمولاسیون شامپو یا فراورده نرم کننده به میزان فراوانی بر سطح تارهای مو انباشته شوند کیفیت ناخوشایند یادشده را دوچندان جلوه می دهند. به همین دلیل موی چرب به شامپویی دوقلو نیاز دارد که ضمن تأمین پاکیزگی مو، اجزای نرم کننده را به نحوی چشمگیر بر سطح تارهای مو بر جای نگذارد. در رابطه با موی خشک، وضعیتی معکوس حاکم است بدین معنی که این نوع مو به شامپویی با قدرت نرم کنندگی بالا و قدرت پاک کنندگی نه چندان زیاد نیاز دارد. موی معمولی نیز با ویژگی های خاص خود میان دو نوع یاد شده قرار داشته و به شامپویی با خصوصیات بینابینی نیاز دارد.
تقسیم بندی بر اساس کاربرد:
- شامپو برای موی چرب، خشک یا معمولی
- شامپو برای موی رنگ شده
- شامپو حجم دهنده برای انبوه به نظر آمدن موی کم پشت
- شامپو ضخیم کننده برای موی افزایش ضخامت تدریجی موهای نازک
- شامپو برای نگهداری از فرهای مطلوب برای کسانی که حالت فر مویشان زیباست یا کسانی که موی خود را با مواد شیمیایی فرکرده اند.
- شامپو برای کسانی که فر موهایشان ریز و نازیباست و دوست دارند حالت وز مویشان برطرف شود.
- شامپو کلاسیک برای کسانی که دارای موی نرمال هستند و بیش از هرچیز سادگی و نظافت را از موی خود می خواهند مانند آقایانی که دارای موی کوتاه و بدون مشکل و دستکاری نشده هستند.
تقسیم بندی بر اساس شکل ظاهری:
شامپوها می توانند با ظاهر شفاف، صدفی، خمیری، ژل و یا حتی جامد به بازار عرضه شوند. رنگهای متنوع، روایح گوناگون، بسته بندی های مختلف نیز شکل ظاهری شامپو را تغییر می دهند.
تقسیم بندی بر اساس میزان ملایمت:
شامپو خیلی ملایم، شامپو ملایم، شامپو معمولی، شامپو غلیظ
تفاوت بین شامپوهای غلیظ با شامپوهای معمولی چیست؟
در شامپوهای غلیظ، غلظت مواد فعال سطحی و شوینده های اصلی بیشتر است. به همین علت برای موهای چرب مناسبترند. البته غلظت امتیازی برای شامپو نیست. اکثر شامپوها از نظر فرمولاسیون به هم نزدیک هستند. به عبارت دیگر، با رقیق کردن شامپوهای غلیظ-تر قبل از استفاده، می توان موهای خشک و معمولی را نیز شامپو نمود.
تقسیم بندی بر اساس داشتن مواد خاص برای منظوری خاص:
شامپو ضدشوره، شامپو ویتامینه و ...
مواد مؤثره یا اکتیو
مواد اکتیو می توانند برای هدف هایی خاص در فرمول شامپو استفاده شوند. مواد ضدشوره، مواد ضد ریزش، ضد خارش، ضد موخوره از انواع مواد مؤثره یا اکتیوهای شامپو هستند. انواع عصاره ها، پپتیدها و ویتامین ها جزء این دسته قرار می گیرند.
خیلی ها فکر می کنند شامپو کردن موها کار آسانی است و فکر می کنند تنها کاری که باید بکنند آن است که به حمام بروند، شامپو را روی سرخالی کنند، کف درست کنند، چنگ بزنند و آبکشی کنند. اگر شما هم اینطور فکر می کنید دست نگه دارید و این بخش را اول بخوانید.
آقایان معمولا بطری شامپو را برمی دارند یک قطره بزرگ از شامپو روی سرشان می ریزند، مو را چنگ می زنند و بعد از اینکه شامپو کف کرد جریان آب را وارد آن می کنند!!
معمولا خانمها در این مورد کمی بیشتر می دانند و درست تر عمل می کنند (حداقل انتظار می رود که همینطور باشد)! اما اگر به عقیده شما عمل شامپو کردن به همین سادگی است ، بهتر است بیشتر فکر کنید! چون شامپو زدن عملی است که در زندگی روزمره همه ما مرتب انجام می شود بنابراین اشتباهاتی که در اثرعادتهای ناصحیح شامپو زدن مرتکب می شویم نیز مرتب تکرار خواهند شد، حتما می توانید حدس بزنید که در دراز مدت چه صدمات جبران ناپذیری در انتظار موهایمان خواهد بود!
شامپو زدن صحیح موها شامل مراحل زیر می باشد:
1- گره گشائی از مو
موی خود را با یک شانه دندانه درشت شانه کنید تا هیچ گونه گره ای روی آن نمانده باشد. هرگز موی خود را در حالت خیس شانه نکنید چون در این حالت نیروی بیشتری برای شانه کردن مصرف می کنید بنابراین موی شما ممکن است شکسته شود.
2- آب کشی اولیه با آب ولرم
در مرحه بعدی موهای خود را با آب ولرم و نیمه گرم آبکشی نمایید. به این مرحله آبکشی اولیه و یا پیش شستشو (Pre-washing) گفته می شود که برای زدودن گرد و غبار و به طور کلی آلودگی های قابل حل در آب انجام می گردد. هرگز از آب داغ استفاده نکنید چون باعث تردی و شکنندگی مویتان خواهد شد.
3- پخش کردن شامپو در کف دست
مقداری شامپو در کف دست خود بریزید و دستهای خود را روی هم مالش دهید تا شامپو روی دستهایتان پخش شود. (حرارت دستهای شما به عملکرد بهتر شامپو کمک می کند.) در واقع کف شامپو باید روی دست شما تشکیل گردد. مقدار شامپو توسط خودتان تعیین می شود و باید به اندازه ای باشد که کف آن تمام موهای شما را بپوشاند.
4- ماساژ دادن شامپو بر روی پوست سر با نوک انگشتان
شامپو را روی همه جای سر پخش نموده و با نوک انگشتانتان به آرامی شامپو را روی پوست سر و موهایتان ماساژ دهید. (دقت نمایید که از ناخنها استفاده ننمایید) برای جلوگیری از گره خوردن و شکسته شده مو این کار را به آرامی و به صورت دایره ای انجام دهید.
5- آب کشی نهائی
در این مرحله موی خود را به خوبی آبکشی نمایید تا هرگونه بقایای شامپو از لابلای موی شما زدوده شود. باز هم تاکید می شود:
مو در حالت خیس نسبت به اصطکاک خیلی حساس است. بنابراین آن را در حالت خیس به سختی مالش ندهید.
همیشه در هنگام شامپو کردن موها 5 مرحله فوق را به خاطر بیاورید تا تکرار این مراحل برای شما تبدیل به عادت شود.
چه مقدار شامپو در هر بار شست و شو مورد نیاز است؟
بسته به اندازه و مقدار موها دارد.
اگر موهای شما قد متوسطی دارد، یعنی تا شانه ها می آید، دایره ای به قطر 2.5 سانتی متر با شامپو کف دست ایجاد کنید.
اگر موها کوتاه است به طوری که به شانه ها هم نمی رسد، دایره ای به قطر 1.5 سانتی متر ایجاد کنید.
اگر موهای شما بلند است به طوری که از شانه ها نیز پایین تر می آید، دایره ای به قطر 4.5 سانتی متر باید ایجاد شود.